Kabanata 8 - Ang Mga Bagong Sandata
Ang Bulwagan ng Gabinete
Sa ilalim ng malamlam na ilaw ng mga lampara, muling nagtipon ang mga pinuno ng rebolusyon sa Malolos. Ang mga papel, mapa, at nakatumpok na ulat ay kumalat sa mahahabang mesa na yari sa narra. Ang hangin ay mabigat sa tensyon, para bang bawat hinga ng mga opisyal ay kasing bigat ng pasyang kanilang gagawin.
Si Adrian Villanueva, nakaupo sa dulong bahagi ng mesa, ay tila isang aninong nagmula sa hinaharap. Sa kanyang mga mata, waring naglalaro ang mga imahen ng mga digmaan na hindi pa nakikita ng kanyang mga kasama. Sa kanyang isipan ay naroon ang mga tanke, eroplanong pandigma, at mga baril na hindi pa sumisilip sa mundo ng mga Pilipino noong 1898.
Tumikhim si Pangulong Aguinaldo.
"Mga ginoo, nakaharap tayo sa isang malaking hamon. Ang Amerika, bagaman kakampi ngayon, ay may sariling pakay. Ang Espanya naman ay hindi pa lubos na nawawala sa ating mga baybayin. Kailangan nating maging handa."
Marahang tumayo si Adrian. Umugong ang bulungan sa paligid. Alam nilang kakaiba ang mga suhestiyon ng binatang ito, ngunit walang makapagsabi kung alin sa kanyang mga ideya ang bunga lamang ng guniguni o kung talagang kayang isakatuparan.
"Pangulo, mga ginoo," panimula niya, "ang hinaharap ng ating hukbong sandatahan ay hindi nakasalalay sa dami ng tao, kundi sa kalidad ng ating kagamitan. Ang ating mga rebolusyonaryo ay matapang, subalit hindi sapat ang gulok at lumang kanyon. Ang kailangan natin ay mga armas na magbibigay ng kalamangan laban sa sinumang dayuhan."
Pinakita niya ang mga iginuhit na plano-malinis, eksakto, at tila mula sa hinaharap.
Ang Pagpapakilala ng Bagong Baril
Ipinakita ni Adrian ang unang guhit: isang Thompson Submachine Gun.
"Ito po ang tinatawag kong Thompson. Maliit, magaan, at kayang maglabas ng mahigit limampung bala sa ilang segundo. Hindi na natin kailangan ng mabibigat na gatling gun na nangangailangan pa ng dalawang tao upang gamitin. Ang bawat sundalo ay maaaring magkaroon ng ganitong armas at maging sandata laban sa mas malalaking puwersa."
Nagbulungan ang mga heneral. Si Heneral Luna, na kilala sa kanyang pagiging kritikal, ay lumapit upang silipin ang detalyeng nakaguhit.
"Kung totoo ang sinasabi mo, Villanueva, ang isang maliit na yunit na may ganitong armas ay kayang tapatan ang isang buong batalyon na may bolt-action rifles. Subalit... paano natin ito gagawin? Wala tayong pabrika na kayang maghulma ng ganoong kumplikadong bahagi."
Ngumiti si Adrian.
"May mga panday tayo, may mga inhenyero na matatalino. Kailangan lamang ng tamang kaalaman. Ako ang bahala sa disenyo, at ituturo ko ang mga pamamaraan ng paggawa. Unti-unti nating mabubuo ang mga sandatang ito."
Sumunod niyang ipinakita ang guhit ng M1 Garand rifle.
"Ito naman ang Garand. Mas mabilis ito kaysa karaniwang rifle. Semi-automatic-isang hila ng gatilyo, isang putok, hindi na kailangang kaskasin ang bolt. Ang kahulugan nito, mas mabilis ang palitan ng putok sa bawat sagupaan."
Muling nagbulungan ang mga opisyal. Si Mabini, na nakaupo sa gilid, ay tahimik na nagmasid. Pagkatapos ay nagsalita, mababa ngunit matalim ang tinig:
"Adrian, kung magagawa ang mga ito, ang ating hukbo ay magiging higit pa sa isang pwersang gerilya. Ngunit tandaan, ang sandata ay hindi lamang bakal. Kailangan din ng bala, ng bala na walang tigil. Kaya ba natin ang ganitong produksiyon?"
Tumango si Adrian.
"Kayang kaya, kung bubuo tayo ng pabrika at itatama ang ating ekonomiya. Sa tamang pamumuhunan ng ginto at kalakal, hindi lamang sandata ang ating maitatag, kundi isang buong industriyang kayang bumuhay sa ating hukbo."
Ang Himig ng Duda
Hindi lahat ay kumbinsido. Si Heneral Mascardo ay tumayo.
"Pangulo, paano natin mapagtitiwalaan ang mga plano ng isang binata na parang nagkukwento ng pantasya? Submachine gun? Semi-automatic rifle? Baka bukas ay sabihin niyang may mga barkong lumilipad sa himpapawid!"
Saglit na katahimikan. Doon ngumiti si Adrian, marahan ngunit may kumpiyansa.
"Kung iyon ang nais ninyo, mayroon din akong mga plano para roon. Mga sasakyang panghimpapawid na kayang magdala ng bomba at bala mula sa himpapawid. Ngunit unahin muna natin ang lupa bago natin sakupin ang himpapawid."
Natahimik ang lahat. Kahit si Luna, na laging handang sumalungat, ay hindi agad nakapagsalita. Sapagkat sa kanyang loob, alam niyang may saysay ang mga sinasabi ng binata.
Ang Pagtitiwala ng Pangulo
Tumindig si Aguinaldo.
"Mga ginoo, kung mag-aaksaya tayo ng oras sa pagdududa, mauunahan tayo ng ating mga kaaway. Sa nakaraan, ipinakita na ni Adrian ang kanyang katalinuhan sa ekonomiya at mga estratehiya. Ngayon, bibigyan natin siya ng pagkakataon. Pinapahintulutan ko ang pagtatatag ng isang lihim na pabrika para sa mga armas na ito."
Nag-angat ng kilay si Luna ngunit kalaunan ay tumango.
"Kung ganoon, ako mismo ang magbabantay sa kalidad. Hindi natin hahayaang maging laruan lamang ang mga ito. Kung papalpak, ipatitigil ko agad."
"At kung magtagumpay, Heneral?" singit ni Adrian, nakangiti.
"Kung magtagumpay, bibigyan kita ng sariling batalyon na may mga sandatang gawa mo," sagot ni Luna, malamig ngunit may bahid ng respeto.
Ang Lihim na Pabrika
Makalipas ang ilang linggo, itinayo sa isang liblib na bahagi ng Cavite ang isang pabrika na itinago sa anyong imbakan ng bigas at yero. Dito, pinagsama ni Adrian ang mga panday mula Tondo, mga inhenyerong Pilipino na nag-aral sa Europa, at ilang mestizo na may alam sa mekanika.
Sa gitna ng ingay ng martilyo at kiskisan ng bakal, nagsimulang mabuo ang unang mga submachine gun. Pinaghalo ang tradisyonal na galing sa panday at modernong kaalaman ni Adrian. Gumamit sila ng mga improvised na makina, gears na hango sa lumang mga gilingan ng asukal, at mga hinulmang parte na inangkop mula sa mga lumang kanyon.
Isang gabi, dumating si Elena, dala ang mga ulat ng ekonomiya.
"Adrian, mabilis ang gastusin ng proyekto mo. Ngunit ang kita mula sa ating mga negosyong pinatatakbo sa Maynila-mga kalakal na inilulusot mula sa pantalan-ay sapat upang tustusan ito. Ngunit dapat kang mag-ingat, marami na ang nagtatanong kung bakit lumalaki ang pondo ng hukbo."
Tumingin si Adrian sa kanya, pagod ngunit puno ng apoy sa mga mata.
"Elena, ito ang kapalit ng ating kalayaan. Kung hindi tayo magiging mas matalino at mas mabilis kaysa sa kanila, mauulit lamang ang ating pagkaalipin. Hindi ko hahayaang mangyari iyon."
Ang Unang Pagsubok
Dumating ang araw ng pagsubok. Sa isang lihim na kampo, nakapila ang ilang piling kawal. Binigyan sila ni Adrian ng mga bagong armas-tatlong Thompson submachine guns at limang M1 Garand rifles na unang naiproduce.
Si Luna mismo ang nagmasid. "Ihanda ang target!" sigaw niya. Nakatayo ang mga kawal sa harap ng hanay ng mga troso at lumang drum.
Una, ang Garand rifles. Sunod-sunod na putok ang bumuga. Hindi na kailangang hilahin ang bolt matapos ang bawat bala. Ang mga sundalo ay nakapagpapaputok nang tuluy-tuloy, mas mabilis kaysa sa karaniwang Mauser.
Sumunod ang Thompson. Nang sumabog ang unang hagupit ng bala, napaigtad ang mga kawal na nanonood. Parang kulog ang tunog, at sa ilang segundo lamang ay nagbutas-butasan ang mga drum at troso.
Ngumisi si Luna, isang ngising bihirang makita.
"Hindi ito pantasya. Isa itong bangungot para sa ating mga kaaway."
Pagtatapos ng Kabanata
Sa gabing iyon, muling nagtipon ang mga pinuno. Inilatag ang resulta ng unang pagsubok. Ang lahat ay natahimik, alam nilang isang bagong panahon ang isinilang.
Tumingin si Aguinaldo kay Adrian.
"Simula ngayon, ikaw ang magiging utak ng ating industriyang pandigma. Palalakasin natin hindi lamang ang hukbo, kundi ang buong bayan."
Habang nakatingin sa mga planong nakalatag sa harap niya-mga tanke, mga barkong pandigma, at mga eroplano-alam ni Adrian na ito pa lamang ang simula ng kanyang misyon.